Od marca 2021 roku w Danii obowiązują bardzo surowe przepisy dotyczące tzw. vanvidskørsel, czyli szaleńczej jazdy.
W określonych przypadkach policja może zabrać samochód na miejscu zdarzenia, a sąd może zdecydować o konfiskacie pojazdu na zawsze – nawet jeśli auto nie należy do kierowcy albo jest wykorzystywane do wykonywania pracy przez kierowcę lub właściciela.
Co to jest „vanvidskørsel”?
W duńskim prawie pojęcie „vanvidskørsel” oznacza bardzo niebezpieczne zachowanie za kierownicą. Poniżej znajdziesz sytuacje, które są uznawane za szaleńczą jazdę:
- Jazda z prędkością co najmniej 200 km/h lub przekroczenie dopuszczalnej prędkości o ponad 100%, jeśli jedziesz szybciej niż 100 km/h.
- Alkohol we krwi 2,00 promile i więcej.
- Bardzo niebezpieczne zachowanie na drodze – np. jazda pod prąd, zajeżdżanie drogi, celowe narażanie innych na niebezpieczeństwo.
- Spowodowanie śmierci lub poważnego uszczerbku na zdrowiu przez nieostrożną jazdę (np. wypadek z ofiarami).
- Jazda pod wpływem narkotyków.
Nie każda jazda pod wpływem narkotyków w Danii jest automatycznie uznawana za vanvidskørsel (szaleńczą jazdę), ale jeśli stężenie narkotyku we krwi jest wysokie lub kierowca zachowuje się wyjątkowo niebezpiecznie – sprawa może zostać tak zakwalifikowana.
Przykłady to: połączenie narkotyków z alkoholem, bardzo wysoka prędkość, przejazd na czerwonym świetle czy agresywne manewry.
Czy policja może zabrać auto na miejscu?
Tak. W takich przypadkach policja ma prawo natychmiast zająć samochód, nawet jeśli nie jesteś jego właścicielem (np. jeśli auto jest pożyczone lub w leasingu).
Jak wygląda zatrzymanie auta?
- Policja zatrzymuje pojazd.
- Informuje kierowcę, że samochód zostaje zajęty do czasu decyzji sądu.
- Samochód zostaje odholowany na strzeżony parking (np. przez Falck, AutoHjælp).
- Kierowca nie ma prawa odjechać sam pojazdem, ani nawet zaparkować auta obok.
Co się dzieje z autem po zatrzymaniu?
Przechowywanie do czasu rozprawy
Auto stoi na parkingu policyjnym przez 3–6 miesięcy, aż sprawa trafi do sądu. W tym czasie:
- właściciel nie ma dostępu do pojazdu
- naliczają się opłaty za przechowywanie
- istnieje ryzyko, że właściciel będzie musiał pokryć te koszty, jeśli auto zostanie ostatecznie zabrane przez państwo
Wyrok sądu – konfiskata lub zwrot
Po rozprawie sąd:
- albo zatwierdza konfiskatę – auto staje się własnością państwa
- albo odrzuca konfiskatę – auto wraca do właściciela, który pokrywa koszty przechowywania
Co się dzieje z autem po konfiskacie?
- auto może zostać sprzedane na aukcji publicznej (np. Campen Auktioner)
- jeśli jest w złym stanie – zostaje przeznaczone na złom
- właściciel nie dostaje żadnych pieniędzy – nawet jeśli auto było w leasingu
A co jeśli to nie właściciel prowadził auto?
To ważne. Jeśli nie Ty prowadziłeś samochód, ale jesteś właścicielem – np. pożyczyłeś komuś auto lub jesteś leasingodawcą – wciąż możesz stracić pojazd.
Czy można temu zapobiec?
Tak, ale to trudne. Musisz udowodnić, że:
- nie wiedziałeś, że kierowca może jeździć w niebezpieczny sposób
- podjąłeś środki ostrożności, żeby zabezpieczyć swoje auto (np. nie udostępniałeś auta osobom wcześniej karanym)
Jeśli sąd uzna, że konfiskata byłaby zbyt dotkliwa dla właściciela, może zdecydować o zwróceniu auta.
Co jeszcze grozi za „szaleńczą jazdę”?
Oprócz konfiskaty pojazdu, za szaleńczą jazdę (vanvidskørsel) grozi również:
- bezwarunkowe odebranie prawa jazdy na co najmniej 3 lata
- wysoka grzywna (najczęściej w wysokości jednej do półtorej miesięcznej pensji netto)
- a w poważniejszych przypadkach również kara więzienia – zwłaszcza jeśli doszło do wypadku, jazdy pod wpływem lub połączenia kilku wykroczeń (np. nadmierna prędkość i alkohol)
Po odbyciu kary kierowca musi dodatkowo przejść obowiązkowy kurs ANT (Alkohol, Narkotyki, Ruch Drogowy) oraz ponownie zdać egzamin teoretyczny i praktyczny na prawo jazdy.
Statystyki
Między 1 kwietnia 2021 a 7 kwietnia 2024 policja zajęła aż 2.966 pojazdów z powodu vanvidskørsel. To pokazuje, że nowe przepisy są stosowane w praktyce – i warto znać swoje prawa i obowiązki.
Podsumowanie
W Danii konfiskata samochodu to realne ryzyko, jeśli:
- prowadzisz zbyt szybko
- jesteś bardzo pijany
- powodujesz poważny wypadek
- albo zachowujesz się skrajnie niebezpiecznie za kierownicą
Policja może zabrać auto natychmiast, niezależnie od tego, kto jest jego właścicielem i czy samochód jest wykorzystywany do pracy.
Jeśli jesteś właścicielem pojazdu, zawsze sprawdzaj komu go udostępniasz, bo możesz stracić auto, nawet jeśli to nie Ty je prowadziłeś.